Comfortzone of toch ASS (Autisme)?

Je verwarde “Dit voelt goed”” met “Dit voelt vertrouwd” zeg ik tegen M. “Het is een schijnveiligheid waar mensen maar al te graag in zitten, omdat het bekend voor ze is. Daar heeft je autisme niet per sé iets mee te maken”.

Een paar weken daarvoor heeft M zich bij mij gemeld omdat hij na 20 jaar werken bij dezelfde werkgever, is vast gelopen in zijn werk. Hij heeft geconstateerd dat hij als Senior medewerker op een technische afdeling niet altijd de extra taken krijgt toebedeeld die bij een Senior horen en hij wil af van het nare gevoel dat hij hierbij heeft.

Op zich is dit een prachtig voorbeeld hoe het bewuste bedrijf Diversiteit & Inclusie heeft toegepast, lang voordat het een hot topic was bij overheid en organisaties. M is namelijk gediagnosticeerd met ASS (Autisme) en heeft samen met zijn werkgever een werkbare modus hierin gevonden.

In de situatie van M geeft het bijwonen van een teamoverleg veel te veel prikkels, waardoor hij de rest van de dag niet meer goed functioneert. Gelukkig voor M mag hij zich altijd achteraf door een collega laten informeren over de besproken onderwerpen, maar blijkbaar wordt er wel eens informatie gemist. Door kritisch te kijken met welke activiteiten iemand in zijn kracht staat en welke niet, creëer je een win-win situatie. Fantastisch!

Terug naar het probleem van M. Naarmate we ouder worden ontwikkelen we allerlei strategieën om vervelende ervaringen te ontwijken. Het zijn de manieren waarop we tevergeefs proberen onze gedachten, emoties, lichamelijke sensaties, bepaalde omstandigheden en het gedrag van anderen te beheersen. Het is een mechanisme waarmee we vaak onbewust en op een dwingende manier proberen situaties te beïnvloeden, of het nu is door te vechten (controle) of te vluchten (vermijden). In essentie zijn vermijding en controle synoniem aan elkaar: vermijding is een vorm van controle en controle is een vorm van vermijding. De strategie werkt vaak niet of zelfs averechts.

M kwam er in de coaching al snel achter dat een enorm schuldgevoel over alles, waarbij hij niet kan voldoen aan wat hij denkt dat de verwachtingen zijn, de daadwerkelijke bron van zijn nare gevoelens waren. Mogelijk aangewakkerd door zijn autisme, mogelijk ook niet. Het doet er niet toe.

In de coachsessies is uiteraard wèl rekening gehouden met de diagnose ASS. Zo werd M altijd uitvoerig voorbereid op de stappen die ik als coach in het volgende gesprek wilde gaan zetten, zodat hij aan dit idee kon wennen. En uiteraard gaf ik uitleg over het waarom, want voor iemand met ASS moet iets logisch en eenduidig zijn. De grootste spanning was er dan af en M kon in zijn eigen tempo afscheid nemen van de comfortzone waarin hij zo lang had gezeten. Hij zag in dat hij in zijn pogingen om schuldgevoel te vermijden, driftig zijn To-Do list afwerkte en zodoende zelf ook geen verantwoordelijkheid nam om aan te geven welke extra taken hij wilde vervullen. Met als gevolg…….

Schuldgevoel maakte plaats voor rust en vanuit deze rust ervoer M minder overprikkeling. De absolute bonus was dat M nu in staat bleek om aanwezig te kunnen zijn bij het teamoverleg, omdat hij de hoeveelheid prikkels nu kon handelen. Extra taken heeft M (nog) niet, maar met de realisatie dat zijn reguliere bijdrage ertoe doet, prijst hij zich gelukkig. En de werkgever? Die is ook nog steeds dik tevreden over de inzet van M.

Heb jij wel eens iets spannends ondernomen dat later voelde als een overwinning op jezelf? Regie nemen over je leven, dat smaakt naar meer toch?

Hartelijke groet,
Iris

Mei 2023